Alergie i nietolerancje pokarmowe u dzieci to coraz bardziej popularny problem. Do mojego gabinetu trafiają maluchy, nie mogące spożywać wielu produktów. Najpopularniejszą grupą jest: gluten, nabiał, jajka, marchewka, ziemniak, często także ryż. Rodzic jest w trudniej sytuacji, bo tak naprawdę nie wie jaki posiłek może przygotowywać, musząc wykluczyć podstawowe produkty. Dziecku czasami jest jeszcze trudniej gdyż jest zmuszone „przestawić się” na nowy model żywienia. Jednak prawda jest taka, że dieta eliminacyjna w gruncie rzeczy nie jest taka straszna. Szeroka gama produktów, obecnie dostępnych w sklepach pozwala na stworzenie pysznych i urozmaiconych potraw, jednak wszystkiego trzeba się nauczyć.
Co to jest alergia i jakie są jej objawy?
Alergia to mówiąc najprościej reakcja układu odpornościowym na określony czynnik zwany alergenem. W przypadku alergii pokarmowej organizm uznaje dany produkt za zagrożenie i podejmuje z nim walkę. Oczywiście jest to nieprawidłowa reakcja organizmu.
Nie należy mylić alergii z nietolerancją.
Bardzo ważne jest to, żeby o tym pamiętać. Dlaczego? Często robimy dziecku testy na alergię – skórne lub z krwi i eliminujemy z diety tylko produkty, które wyszły w testach dodatnio. Kiedy zauważamy, że dziecko reaguje źle na jakiś produkt, argumentujemy to faktem, że przecież w testach alergicznych wynik był ujemny.
Fakt, że dziecko nie ma alergii na jakiś produkt, nie oznacza że nie ma nietolerancji pokarmowej, dlatego ważna jest obserwacja organizmu. O tym jak odróżnić nietolerancję i alergię napiszę w dalszej części artykułu.
Jakie są objawy alergii?
Objawów alergii może być wiele. Często, ale nie zawsze występuje alergia skórna w formie np. wysypki czy pokrzywki, może pojawić się drapanie w gardle, uczucie duszenia się, swędzenie uszu, łzawienie oczu, mrowienie języka, zdarza się nawet obrzęk gardła, a nawet wymioty czy biegunka. Najgorszym przypadkiem jest sytuacja, gdy dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, jednak w tym przypadku albo alergia musi być bardzo silna, albo musi być duża ilość alergenu.
U dzieci bywa trudniej z rozpoznaniem alergii, gdyż może się nie pojawić przy pierwszym kontakcie z alergenem. Czasami trzeba czasu aby wykształciła się nadwrażliwość i dopiero po kilkukrotnym podaniu dziecku danego produktu zobaczymy objawy. Należy pamiętać jak wspomniałam wyżej, że objawy są ogólnoustrojowe! Oznacza to, że nie tylko układ pokarmowy daje znać o alergii, ale także inne układy.
Co zaliczamy do silnych alergenów?
Istnieje grupa produktów, które mają w swoim składzie silne alergeny i najczęściej maluchy mają problem właśnie z nimi. Pokrótce wspomniałam o nich na wstępie. Silne alergeny to białka mleka, białka soi, jajka, orzechy, ryby, zboża (szczególnie pszenica), truskawki, pomidory, por oraz inne warzywa i owoce. Należy pamiętać, że jeśli dziecko ma na coś alergie nie wystarczy eliminacja tylko samego produktu. Bardzo ważne jest czytanie składów produktów, które kupujemy w sklepie! Na wielu etykietach możemy spotkać się z uwagą, że może zawierać śladowe ilości orzechów czy jaj, a w przypadku silnych alergii to ważna informacja.
Skąd tyle alergii? Jakie są jej przyczyny?
Zadajemy sobie często pytanie „Skąd tyle alergii?”, argumentujemy to faktem, że kiedyś jedliśmy prawie wszystko i nikt nie był uczulony, a teraz alergikiem jest co drugie dziecko.
Za objawy alergii nie jest odpowiedzialna tylko immunoglobulina IgE, ale także czynniki środowiskowe, a do nich zaliczamy: zanieczyszczenia środowiska, leczenie antybiotykami, infekcje wirusowe, sposób odżywiania – wzrost w diecie produktów wysokoprzetworzonych.
Wraz z postępem cywilizacyjnym pojawia się coraz więcej chorób, w tym wzrost alergii.
Dołącz do naszej zamkniętej grupy dla mam /KLIKNIJ żeby dołączyć/
Oczywiście trzecim aspektem są czynniki genetyczne. Jeśli jedno z rodziców jest alergikiem to według danych badań naukowych ryzyko wzrasta o 20 – 40%,.
Niezaprzeczalnie od kilkunastu lat widzimy tendencję wzrostową jeśli chodzi o alergię. Nawet w okresie niemowlęcym występują one coraz częściej. U takich maluchów to najczęściej alergia na białka mleka krowiego. Rzadziej alergikami są dzieci, które do 6 miesiąca karmione były piersią. Do mleka matki przedostaje się bardzo mała ilość alergenów, a tak małe dziecko nie potrzebuje z reguły innego dokarmiania. W przypadku alergii u dzieci karmionych sztucznie wprowadza się odpowiednie mleko modyfikowane
Jak u dziecka dwumiesięcznego rozpoznać alergię? Mogą wystąpić kolki, wysypki, biegunki, sucha skóra czy długotrwały katar. Rozwiązaniem jest oczywiście dieta eliminacyjna u mamy, która karmi dziecko. Należy to skonsultować z pediatrą i dietetykiem klinicznym. Lekarz powinien zasugerować wykonanie testów np. z krwi, w których określone będą alergeny, oraz w której klasie (0-6) stwierdza się, lub nie alergię na dany produkt. Następnie u dziecka wprowadzana jest odpowiednia dieta eliminacyjna.
Nietolerancja a alergia, gdzie jest różnica?
Jak wspomniałam na wstępie bardzo często mylimy te dwa pojęcia. Nietolerancja pokarmowa w przeciwieństwie do opisanej wyżej alergii pokarmowej nie ma nic wspólnego z systemem immunologicznym. Nietolerancja spowodowana jest brakiem jakiegoś enzymu trawiennego, skutkiem czego organizm nie jest w stanie przyswoić pewnych składników. Najczęstszym i najprostszym przykładem jest brak enzymu laktaza co skutkuje nietolerancją laktozy (składnik mleka). Bardzo popularna obecnie jest również nietolerancja glutenu.
Objawów nietolerancji możemy opisać nieco więcej niż alergii. Zaliczamy do nich bóle brzucha, wzdęcia, wzrost masy ciała, problemy ze skórą, obrzęki, problemy z koncentracją, przewlekłe zmęczenie. To tylko najbardziej popularne z objawów, może być ich więcej. U maluchów często odnotowane są niedobory enzymatyczne, co wynika z niedojrzałości układu pokarmowego i czasami takie nietolerancje mijają, kiedy organizm dojrzewa i zaczyna produkować go więcej.
Podsumowując: Jeśli zauważymy u dziecka objawy alergii lub nietolerancji należy zgłosić się do lekarza, wyeliminować dany produkt, wykonać badania w kierunku nietolerancji lub alergii i w przypadku dodatnich prób z wynikiem zgłosić się do pediatry oraz dietetyka klinicznego.
