Droga mamo, drogi tato, z pewnością temat karmienia maluszka jest jednym z najważniejszych tuż po urodzeniu, aż do momentu zastosowania diety opartej na włączeniu wszystkich dozwolonych produktów (po ukończeniu przez dziecko 1 roku życia).
Ale zanim ten moment nastąpi, niezwykle ważne jest odpowiednie, świadome i rozsądne rozszerzanie diety po 6 miesiącu życia.
Zalecenia dotyczące schematu żywienia niemowląt i małych dzieci, opracowywane są przez ekspertów w dziedzinie pediatrii i co kilka lat ulegają zmianom.
Jak się odnaleźć w najnowszych zaleceniach?
Czego unikać, a co stosować, aby nasze dziecko było w pełni zdrowe i właściwie odżywione?
Jeśli to możliwe karm malucha piersią do 6 miesiąca
Po pierwsze i najważniejsze, pokarm mamy i karmienie piersią to najlepszy wybór dla maluszka, przez co najmniej 6 pierwszych miesięcy jego życia. W tym czasie nie ma potrzeby „dopajania” i podawania niemowlęciu innych płynów (w postaci wody, soków, czy mieszanek). Wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do wzrostu i rozwoju dziecka dostarczysz karmiąc go piersią.
W tym szczególnym okresie musisz zadbać o siebie i swoją dietę, która powinna być pełnowartościowa i odpowiednio zbilansowana.
Dołącz do naszej zamkniętej grupy dla mam /KLIKNIJ żeby dołączyć/
Po 6 miesiącu włącz wodę
Po 6 miesiącu życia podajemy niemowlakowi do picia wyłącznie wodę: źródlaną lub mineralną niskozmineralizowaną, niskosodową, niskosiarczanową.
Możemy również, zgodnie z nowymi zaleceniami Grupy Ekspertów[1], po ukończeniu 6 miesiąca życia podawać 100% naturalne, bez dodatku cukru, pasteryzowane soki owocowe w ilości do 150 ml/dobę. Pamiętajmy jednak, aby nie zastępowały one wody i nie służyły zaspokajaniu pragnienia.
Oczywiście istnieją pewne sytuacje, np. w przypadku niskiego poziomu żelaza u niemowlaka, gdzie po konsultacji z lekarzem konieczna będzie dodatkowa suplementacja lub wprowadzenie pokarmów uzupełniających.
Najważniejsze zasady i najnowsze rekomendacje w żywieniu niemowląt po 6 miesiącu życia
To rodzic decyduje, co i kiedy dziecko zje, ale to dziecko decyduje, czy i ile zje
- W myśl tej zasady, nie karmimy na godziny, wtedy kiedy dziecko „powinno zjeść, a nie jest głodne”.
- Obserwujemy maluszka i oceniamy, kiedy jest głodny i kiedy należy podać mu jedzenie. Bądźmy mądrymi rodzicami, którzy nie przekarmiają i nie zmuszają do jedzenia.
Jakie porcje posiłków należy podawać?
Zgodnie z rekomendacjami Zespołu Ekspertów i Pediatrów w dziedzinie żywienia niemowląt i dzieci, posiłki uzupełniające wprowadzamy od 6 miesiąca życia (jeżeli mama karmi wyłącznie piersią).
- Na początku maluszek zjada niewielkie porcje: 2-3 łyżeczki – jest to normalne i stopniowo zwiększamy objętość posiłku.
- Następnie podajemy 2-3 posiłki uzupełniające w objętości 150-160 ml/posiłek
- Stopniowo zwiększamy ilość do 3-4 posiłków uzupełniających:
- 170-180 ml/porcję w 7-8 miesiącu życia;
- 190-220 ml/porcję w 9-12 miesiącu życia oraz 1-2 zdrowych przekąsek podawanych do rączki między posiłkami (np. cząstki obranych warzyw, owoców, chrupki kukurydziane)
- Cały czas pamiętajmy o zasadzie „nic na siłę” – to dziecko decyduje CZY zje posiłek i ILE zje.
- Ważna informacja dla rodziców: podane objętości posiłków uzupełniających są orientacyjne i nie musimy ich ściśle przestrzegać, jeżeli dziecko zjada mniej lub rzadziej lub więcej i częściej.
Konsystencja pokarmów
- Zaczynamy od pokarmów miksowanych i rozdrobnionych w postaci puree, przecierów, kaszek i kleików.
- Stopniowo wprowadzamy pokarmy drobno posiekane, rozrobione, w postaci miękkich kawałków i cząstek, aż do momentu podana dziecku pokarmów do rączki (ok. 11-12 miesiąca życia).
Jakie produkty wprowadzamy jako pierwsze?
Bardzo ważne: Wprowadzając nowy produkt, róbmy to stopniowo i zaczynajmy od 1-2 łyżeczek. Obserwujmy dziecko, czy nie ma reakcji alergicznej w postaci wysypki, pokrzywki skórnej, bólów brzuszka, kolki.
- Zaczynamy od gotowanych i miksowanych warzyw: marchewki, ziemniaka, korzenia pietruszki. Następnie włączamy brokuły, dynię, cukinię, kabaczka.
- Wprowadzamy gotowane i przecierane owoce zaczynając od jabłka, a następnie banany, morele, brzoskwinie, gruszki.
- Chude, dobrej jakości i ekologiczne mięso (drób, królik, cielęcina, wołowina).
- Najwyższej jakości tłuszcze roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy oraz zwierzęce w postaci masła.
- Nie podajemy margaryny, która jest sztucznym „wytworem” i często zawiera bardzo niezdrowe utwardzone tłuszcze trans.
- Kaszki i kleiki bezglutenowe (ryżowe, kukurydziane, jaglane), a następnie zboża glutenowe (kaszki i pieczywo), obserwując, czy nie wystąpi reakcja alergiczna.
- Od 7 miesiąca życia wprowadzamy:
- gotowane całe jajko (żółtko i białko),
- ryby (najlepiej tłuste, morskie, nie hodowlane, a dziko żyjące). Nie podajemy ryb drapieżnych, które mogą kumulować zanieczyszczenia (np. tuńczyk, ryba maślana, okoń morski, makrela),
- przetwory mleczne w postacie ekologicznego jogurtu naturalnego, kefiru, serów twarogowych bez dodatku soli czy cukru.
- Mleko krowie wprowadzamy dopiero po ukończeniu 1 roku życia.
- Naturalne i bez dodatku soli przyprawy w postaci ziół: koperek, natka pietruszki, bazylia.
- Soki przecierane bez dodatku cukru – do 150 ml/dobę.
- Woda bez ograniczeń oraz karmienie piersią.
Suplementacja witaminą D3 i K.
Wszystkie niemowlęta powinny w pierwszym półroczu życia (od urodzenia) dostawać 400 j.m (jednostek międzynarodowych) witaminy D3 na dobę.
W drugim półroczu dawka wynosi 400-600 j.m., a powyżej 1 roku rekomenduje się podawanie 600-1000 j.m. w miesiącach od września do kwietnia lub przez cały rok, kiedy ekspozycja na promienie słoneczne jest ograniczona.
Niemowlętom karmionym piersią od ukończenia 1 tygodnia życia do końca 3 miesiąca życia należy podawać witaminę K w dawce 25 µg/dobę.
O dodatkowej suplementacji maluszka (jeżeli jest taka potrzeba) decyduje lekarz pediatra.
Odrębnym tematem jest sposób żywienia niemowlęcia metodą BLW (Baby Led Weaning), czyli takiego, w którym maluszek samodzielnie próbuje jedzenia, chwytając je w rączki. Na ten temat napiszemy w następnym artykule.
Przykładowe dania dla maluszka
Pierwsza zupka: Jarzynowa
- 50 g marchewki
- 40 g ziemniaka
- 30 g korzenia pietruszki
- 10 g chude mięso (do wyboru: drób, królik, cielęcina)
- ½ łyżeczki oliwy z oliwek, oleju rzepakowego lub masła
- ½ szklanki wody źródlanej
Warzywa dokładnie myjemy, obieramy ze skórki i razem z umytym i pokrojonym w kostkę mięsem i oliwą, olejem lub masłem gotujemy do miękkości. Przestudzoną zupkę miksujemy lub przecieramy przez sitko.
Deserek: Mus z duszonym jabłuszkiem i kaszą jaglaną
Wprowadzając do diety niemowlaka zboża bezglutenowe warto przygotować deserek z duszonym jabłkiem z dodatkiem kaszy jaglanej, która ma wysoką wartość odżywczą.
- ½ sztuki średniej wielkości ekologicznego jabłka
- 1 łyżeczka kaszy jaglanej* (ilość przed gotowaniem)
- ⅓ szklanki wody źródlanej
Namoczoną i dokładnie wypłukaną kaszę jaglaną zalewamy świeżą wodą źródlaną. Zagotowujemy i w trakcie gotowania dodajemy obrane ze skórki, pozbawione gniazda nasiennego i pestek, pokrojone w kostkę jabłuszko. Całość gotujemy (a nawet rozgotowujemy), a następnie miksujemy na gładki krem. O czym trzeba pamiętać, przed ugotowaniem kaszy? O namoczeniu jej przez klika godzin w źródlanej wodzie (a najlepiej przez całą noc), wtedy stanie się lżej strawna i w ten sposób pozbędziemy się kwasu fitynowego, co jest bardzo ważne dla niemowlęcego brzuszka.